Ev Hemodiyalizi
Ev Hemodiyalizi
Evde Hemodiyaliz (HHD) merkezdeki hemodiyaliz gibi uygulanır ancak evde, kişinin kendisi ve/veya bir bakım yardımcısının uygulaması ile kanınızdaki toksinleri temizleyen bir makineyle ve suyun saflaştırılmasını sağlayan taşınabilir bir su arıtma cihazı ile yapılır. Evde diyaliz yapabilme yeteneği, sağlık ve yaşam tarzı açısından önemli faydalar sağlayabilir. Birçok hasta için bir diyaliz merkezinde mümkün olmayan önemli düzeyde esneklik ve konfor sağlayabilir. Evde diyaliz, hastaların tedavilerini kendi programlarına göre düzenlemelerine olanak tanır. Evde diyalize giren kişiler, tıpkı tedavileri için bir diyaliz merkezini ziyaret etmişler gibi, doktorları ve hemşireleriyle yakın ilişkiler kurar ve devam eden bakımlarını izlemek için bir sağlık ekibiyle yakın iş birliği içinde çalışırlar. Merkez içi diyaliz programlarında olduğu gibi evde diyaliz tedavileri de hastanın doktoru tarafından yönlendirilir ve bireysel ihtiyaçlara göre özelleştirilir.
Ek olarak araştırmalar, evde diyaliz yapan hastaların daha iyi yaşam kalitesine ve daha iyi klinik sonuçlara sahip olabileceğini göstermiştir.
Evde hemodiyaliz sırasında kan, bir makine tarafından diyalizer (filtre) aracılığıyla pompalanarak atık ürünlerden ve ekstra sıvılardan arındırılır.
Hastalarımıza Mümkün Olan En İyi Bakım Hizmetlerini Sağlıyoruz
HHD hastalarının deneyimleyebileceği birçok potansiyel fayda vardır:
- Ev konforunda diyaliz yapabilme imkânı
- Daha fazla seyahat etme yeteneği
- Daha iyi nakil başarı oranı 1
- Tedavilerden sonra daha kısa iyileşme süresi 1
- Daha az ilaç gereksinimi 2
- Daha iyi kan basıncı kontrolü 3
- Daha kaliteli bir uyku 4
- PD: Molnar, MZ et al. Clin J Am Soc Nephrol. 7: 332–341, 2012. HHD: Weinhandl, E et al. J Am Soc Nephrol. 2012 May; 23(5):895–904. | 2. PD: Renal Resource Center. An Introduction to Peritoneal Dialysis. www.renalresource.com. HHD: Jaber BL et al. Am J Kidney Dis. 2010;56:531-539. Nocturnal: Buqeia A et al. Clin J Am Soc Nephrol. 2009 Apr;4(4):778-783. | 3. PD: St Peter WL et al. BMC Nephrol. 2013; 14:249. HHD: FHN Trial Group. N Engl J Med. 2010 Dec;363(24):2287-2300. Nocturnal: Ranganathan D et al. Indian J Nephrol. 2012 Sep-Oct;22(5):323-332. | 4. PD: Theofilou P. J Clin Med Res. 2011 May 19;3(3):132-8. HHD: Jaber BL et al. Clin J Am Soc Nephrol. 2011;6(5):1049-1056. Nocturnal: Buqeja A et al. Clin J Am Soc Nephrol. 2009 Apr;4(4):778-783.
Tedaviye başlamak için damar yolu açılması gerekecektir. Erişim, hastanın kanının diyaliz makinesine gidip gelmesine olanak tanır, böylece toksinler, atıklar ve fazla sıvı vücuttan uzaklaştırılabilir.
HHD haftada üç kez, genellikle seans başına yaklaşık 7-8 saat süreyle gerçekleştirilir.
Güvenilir ve kullanıcı dostu olan makinelerin ve su arıtma ekipmanlarının kullanımı ve bakımı kolaydır.
Bazı evlerin geleneksel HHD ekipmanına uyum sağlamak için sıhhi tesisat ve/veya elektrik modifikasyonları gerektirebileceğini unutmamak önemlidir. Bunun için diyaliz merkeziniz teknik alt yapı ve uygunluk keşiflerini yapacak ve sizi bilgilendirecektir.
Hasta, doktoruyla birlikte HHD’nin tedavi ihtiyaçlarını karşıladığına karar verdikten sonra, bir sonraki adım, HHD tedavilerini güvenli ve etkili bir şekilde nasıl yürüteceğini öğrenmek için kapsamlı bir eğitim programına katılmaktır. Eğitim sırasında hastalar ve bakım ortakları/yardımcıları, tedavileri bağımsız olarak düzenli olarak gerçekleştirmek için gereken tüm beceri ve teknikleri öğreneceklerdir. Tipik olarak bir hasta tedavileri uygulamayı 8 ile 10 hafta içinde öğrenebilir.
Evde diyaliz sizin için uygun mu?
Evde diyalizin faydaları çoktur ve hastaların daha iyi bir yaşam kalitesi ile yaşamalarına yardımcı olur. Evde diyalizin en büyük faydalarından biri, yaşam tarzınıza ve sağlık ihtiyaçlarınıza uyacak şekilde özelleştirilebilmesidir. Evde diyaliz yapmayı düşünen kişiler doktorlarıyla konuşmalı ve HHD’nin kendileri için uygun olup olmadığına karar vermelidir.
Evde diyaliz tedavisi; ekipman temini, kurulum ve kullanılacak malzemeler için hastanın herhangi bir ücret ödemediği tedavi yöntemidir. Bu sebeple de tercih eden tüm hastalar için ulaşılabilir bir tedavi modelidir.
Evde Diyaliz Tedavisinin En Önemli Faydaları
Merkezde diyaliz tedavisi gören hastaların, diyaliz merkezlerine düzenli ziyaretler ve kişisel yaşamlarındaki artan gerginlik nedeniyle yaşam kalitesi düşebilir. Boş zamanlar ve günlük sorumluluklara ayak uydurabilecek kadar iyi hissetmek zor olabilir. Diyaliz hastalarının aileleri ve arkadaşları da sıklıkla ekstra masraflardan ve zaman alan merkez ziyaretlerinden duydukları kaygıyı dile getiriyor.
Potansiyel klinik ve yaşam tarzı yararları nedeniyle giderek daha fazla hasta evde diyalize yöneliyor. Bununla bağlantılı olarak, evde diyaliz tedavisi türleri daha kullanıcı dostu hale geldi ve hastaların evde diyalize girmesi daha kolay hale geldi.
Klinik olarak en uygun tedavi seçeneği, her hastanın yaşam tarzına, özel tıbbi ihtiyaçlarına ve tıbbi ekibinin doğru olduğunu düşündüğü şeye bağlıdır. Evde diyalizi ciddi olarak düşünen hastalar, kendileri için en iyi yöntemin hangisi olduğunu belirlemek için doktorları ve aile üyeleriyle görüşmelidir.
1. Hasta sonuçlarının iyileşmesi
Kendi evlerinin rahatlığında daha uzun süreli ve yavaş HHD yapan hastalarda yapılan çalışmalarda, bu hastaların daha düşük ölüm oranlarının olduğu, daha az diyalize bağlı olumsuz yan etkilerin görüldüğü ve genel olarak daha olumlu sonuçların olduğu görülmüştür. Hastalar diyalizi kendi programlarına göre yapabildikleri için, hayatlarının geri kalanını kaçırmadan diyaliz tedavilerinin sağlık yararlarından yararlanırlar.
2. Sevdiğiniz şeylere daha fazla zaman ayırma imkanı sağlaması
Hastaların diyaliz merkezine ulaşım, tedavi süresi ve merkezde beklemeyle geçen uzun saatler geçirmesi nedeniyle aileleri ve arkadaşlarıyla, hobileriyle ya da boş zamanlarında yapmaktan hoşlandıkları her ne varsa onunla vakit geçirmeleri zorlaşmaktadır. Evde diyaliz bunu değiştirebilir. Evde diyaliz hastaları tedavi sürelerini aktif çalışma yaşamlarını sürdürmek, internette gezinmek, torunlarıyla oyun oynamak, en sevdikleri TV programlarını izlemek, faturalarını ödemek, alışveriş yapmak, derslere çalışmak, arkadaşlarıyla telefonda konuşmak ve daha fazlası için kullanabilirler. Evde diyaliz hastaları gün içinde daha fazla özgürlüğe sahip olur ve daha normal hayatlar yaşayabilirler. Ayrıca, merkezde diyalizden evde diyalize geçiş gibi bir ortam değişikliği, tedavilerin daha keyifli ve konforlu olmasına yardımcı olabilir.
3. Ulaşım ile ilgili sorunların azalması
Bir hemodiyaliz merkezine ulaşım için mesafe sorunu yaşayan hastalar açısından da ev diyalizi hem yolda geçen zamandan tasarruf sağlar hem de yol yorgunluğunuzu engeller.
4. Böbrek yetmezliği yönetiminin daha iyi anlaşılması
Evde diyaliz yapmayı seçen hastalar, tedavilerine doğrudan dahil oldukları için, merkezde diyaliz yapmayı seçenlere göre hastalıkları hakkında genellikle daha fazla bilgi sahibi olurlar. Sağlık durumları üzerinde yeni kazanılan bu bilgi ve kontrol, genellikle daha az korku ve depresyona ve geleceğe daha olumlu bir bakış açısına yol açar. Diyalize giren hastalar, hastalıklarına ve tedavilerine yakından ve kişisel olarak bakabilirler ve bu da genellikle kendi vücutlarını ve sağlık durumlarını mükemmel bir şekilde izleyen daha sağlıklı hastaların ortaya çıkmasına yol açar.
5. Yaşam kalitesinin artması
Yaşam kalitesinin artmasının faydası aslında evde diyaliz yapmanın getirdiği tüm faydaların toplamıdır. Hastalar merkez diyalizinden ev diyalizine geçiş yaptıklarında genel olarak daha iyi sonuçlar elde ederler, daha fazla boş zamana sahip olurlar, ulaşım problemleri yaşamazlar ve sağlık durumları hakkında daha derinlemesine bilgi sahibi olurlar. Kısacası, evde diyalize giren insanlar tedavileri, sağlıkları, zamanları ve yaşamları üzerinde yeni keşfedilen bir kontrole sahip oluyorlar. Bu bireysel faydalar bir araya gelerek yaşam kalitesinin artmasına neden olur.
Sonuç
Kısacası evde diyaliz, esneklik ve hastaların yaşamlarına getirdiği faydalar nedeniyle daha çok tercih edilmektedir. Evde diyalize ilgi duyan hastalar, başlama konusunda vakit kaybetmeden sağlık ekipleriyle görüşmelidir.
Evde Diyaliz İçin Güvenlik ve Eğitim
Geleneksel olarak çoğu diyaliz tedavisi hastanede veya ayakta tedavi kurumunda gerçekleştirilir, ancak evde diyaliz bazı hastalar için giderek daha tercih edilir ve güvenli bir alternatif haline geldi. Evde diyaliz yapmakla ilgileniyorsanız, evde diyalizin sizin için uygun olup olmadığına ortaklaşa karar vermek için doktorlarınızla birlikte yaşam kalitesi yararlarını ve tıbbi yönlerini konuşmanız önemlidir.
Tüm diyaliz türlerinde veya diğer tıbbi tedavilerde olduğu gibi, evde diyalize giren herkes için güvenlik her zaman en önemli öncelik olmalıdır. Evde güvenli ve etkili diyaliz gerçekleştirmek için bazı temel gereksinimler vardır:
- Beceri ve görüş: Siz ve/veya bakım yardımcınız, ekipmanı çalıştırma, gerekli evrakları tamamlama, malzeme istemi yapma ve diyalizle ilgili diğer temel görevleri gerçekleştirecek el becerisine ve görüşe sahip olmanız yeterlidir.
- Öğrenme ve uyum sağlama yeteneği: Eğitim sürecinde tedavi sırasında ortaya çıkabilecek zorlukların üstesinden gelme yeteneğinize güvenmeli ve evde değişiklik yapma olasılığına açık olmalısınız.
- Okuma ve yazma: Tüm hastalar veya bakım yardımcılarının eğitim kılavuzlarını okuyabilmeleri, malzeme talep edebilmeleri ve bazı basit ama önemli evrak işlerini tamamlayabilmeleri için temel okuma ve yazma becerilerine sahip olmaları yeterlidir. Evde güvenli diyaliz yapmanın en önemli unsurlarından biri, doktorunuzun ve diyaliz ekibinizin tedavinizi izleyebilmesi ve gerektiğinde düzenlemeler yapabilmesi için her tedaviyle ilgili temel bilgilerin kaydedilmesidir.
- Girişim ve motivasyon: Tedavilerin etkili olabilmesi için, daha fazla sorumluluk almaya ve eğitim, güvenlik ve doktor talimatlarını yakından takip etmeye yönelik güçlü bir arzuya sahip olmanız yeterlidir. Uygun tekniklerin öğrenilmesi, ekipmanın kullanımına yönelik eğitim, hijyenik ortamın sağlanması ve evde diyalizin diğer unsurları zaman alır. Ancak doğru özveriyle buna değdiğini göreceksiniz.
Eğitim ilk adım…!
Siz ve doktorunuz evde diyalizin sizin tedaviniz için uygun olduğuna karar verdikten sonra, özel tıbbi ve öğrenme ihtiyaçlarınıza göre uyarlanmış kapsamlı bir eğitim programına katılmak için bir evde diyaliz eğitim hemşiresi/teknikeri ile çalışacaksınız. Kaliteli bir eğitim programı, evde diyalizin sunabileceği birçok avantajdan yararlanırken aynı zamanda sağlıklı ve güvende kalmak için gereken eğitimi, araçları ve desteği sağlayacaktır.
Her hasta ve tedavisi benzersizdir ve eğitim ihtiyaçları farklılık gösterir; bu nedenle evde diyaliz ekibi, bireysel tedavilerinizi nasıl gerçekleştireceğinizi anlamanıza yardımcı olmak için eğitim programlarını kişiselleştirir. Eğitiminiz sırasında tedavilerinizi bağımsız olarak düzenli olarak gerçekleştirmek için gereken tüm beceri ve prosedürleri öğreneceksiniz. Geniş konu yelpazesi, diğer önemli görevlerin yanı sıra, ekipmanınızı nasıl kullanacağınızı, hijyenik bir ortam oluşturmayı, malzemeleri nasıl yöneteceğinizi, iğneleri nasıl kullanacağınızı ve tedavilerinizin düzenli bir kaydını tutmayı içerecektir. Eğitim programlarının uzunluğu değişiklik gösterir, ancak çoğu kişi genellikle kendi evde hemodiyaliz tedavilerini üç ile beş hafta içinde nasıl gerçekleştireceğini öğrenebilir. Evde tedavilere yönelik eğitimlerin büyük çoğunluğu diyaliz merkezlerinde verilmektedir.
Bazı evde hemodiyaliz hastaları, kendilerine yardımcı olacak bir diyaliz ortağı/yardımcısına sahip olmayı seçecektir. Bu, destek sağlamasına güvenilebilecek bir eş, ebeveyn, çocuk, profesyonel bakıcı veya başka sorumlu kişi olabilir. Diyaliz yardımcınız varsa sizinle o da eğitim alacaktır.
Eğitim sonrası: Sürekli izleme ve destek
Evde diyaliz size tedavilerinizi programınıza göre yönetme esnekliği sunsa da sizi tanıyan ve tıbbi ihtiyaçlarınızı bilen nefrologunuz bakımınızı yönlendirmeye devam edecektir. Nefrologunuzun sürekli izlemesi ve desteği, güvenliğinizi ve sağlığınızı güvence altına almanıza yardımcı olacaktır.
Her tedaviyle ilgili bilgileri kaydetmeyi ve ilerlemenin ölçülmesi ve tedavide buna göre değişiklik yapılabilmesi için doktorunuzla ve sağlık ekibinizle düzenli iletişim kurmayı öğreneceksiniz. Evde diyaliz hastaları ayrıca doktorlarıyla yüz yüze kontrol için tedavilerinin birinci yılında ayda bir kez diyaliz merkezini ziyaret ederler. Birinci yıldan sonra 3 online 3 yüz yüze görüşme olacak şekilde 2 ayda bir kez görüşme sağlamaya devam edeceklerdir. Ayrıca eğitiminizi aldığınız hemşire ve bir teknisyen 6 ayda bir ev ziyareti yaparak tedavi programınıza, hijyene uyumunuzu ve malzeme kullanımınızı kontrol edecektir.
Diyaliz ekibinizin destek kaynakları hakkında bilgi sahibi olmalı ve evde tedavilerinizi gerçekleştirirken herhangi bir sorunuz veya sorununuz olması durumunda önemli telefon numaralarının bir listesinin elinizin altında olduğundan emin olmalısınız. Tıbbi bir acil durum ortaya çıkarsa, her zaman derhal 112’yi aramalısınız.
1. Hasta sonuçlarının iyileşmesi
Kendi evlerinin rahatlığında daha uzun süreli ve yavaş HHD yapan hastalarda yapılan çalışmalarda, bu hastaların daha düşük ölüm oranlarının olduğu, daha az diyalize bağlı olumsuz yan etkilerin görüldüğü ve genel olarak daha olumlu sonuçların olduğu görülmüştür. Hastalar diyalizi kendi programlarına göre yapabildikleri için, hayatlarının geri kalanını kaçırmadan diyaliz tedavilerinin sağlık yararlarından yararlanırlar.
2. Sevdiğiniz şeylere daha fazla zaman ayırma imkanı sağlaması
Hastaların diyaliz merkezine ulaşım, tedavi süresi ve merkezde beklemeyle geçen uzun saatler geçirmesi nedeniyle aileleri ve arkadaşlarıyla, hobileriyle ya da boş zamanlarında yapmaktan hoşlandıkları her ne varsa onunla vakit geçirmeleri zorlaşmaktadır. Evde diyaliz bunu değiştirebilir. Evde diyaliz hastaları tedavi sürelerini aktif çalışma yaşamlarını sürdürmek, internette gezinmek, torunlarıyla oyun oynamak, en sevdikleri TV programlarını izlemek, faturalarını ödemek, alışveriş yapmak, derslere çalışmak, arkadaşlarıyla telefonda konuşmak ve daha fazlası için kullanabilirler. Evde diyaliz hastaları gün içinde daha fazla özgürlüğe sahip olur ve daha normal hayatlar yaşayabilirler. Ayrıca, merkezde diyalizden evde diyalize geçiş gibi bir ortam değişikliği, tedavilerin daha keyifli ve konforlu olmasına yardımcı olabilir.
3. Ulaşım ile ilgili sorunların azalması
Bir hemodiyaliz merkezine ulaşım için mesafe sorunu yaşayan hastalar açısından da ev diyalizi hem yolda geçen zamandan tasarruf sağlar hem de yol yorgunluğunuzu engeller.